We hebben nog maar een paar stappen gezet of we wanen ons in Zwitserland. Steile hellingen, een cascade en rustieke bruggetjes vormen een idyllisch landschap. We zijn op Landgoed Oorsprong in Oosterbeek en er staat weer een beekloop op het programma. Dat wordt klimmen en dalen, dus stevige wandelschoenen aan en de wandelstok in de aanslag.
De naam Oorsprong komt van een bron bovenop de stuwwal. Al eeuwenlang stroomt het water van de Oorsprongbeek via vijvers en watervallen naar de Nederrijn.
In de 17e en 18e eeuw was het langs de beek een en al bedrijvigheid. Kruit- en papiermolens draaiden op volle toeren en vanaf 1811 stond er zelfs een bietsuikerfabriek. Na de uitvinding van de stoommachine werden de watermolens overbodig en afgebroken. Het beekdal werd een geliefd wandelgebied.
Een vijver met roze granieten boog is een mooie plek om de wandeling te beginnen. Het kunstwerk is een herinnering aan de koepelvormige fontein die hier in de vijver stond. Wat zal dat een fantastisch gezicht zijn geweest!
We volgen de waterval die over gemetselde dammetjes trapsgewijs naar beneden stroomt. De beek wordt goed onderhouden. Een groep vrijwilligers zijn druk met het verwijderen van braamstruiken en het snoeien van bomen.
Even later passeren we een huisje waar het water als een gordijn doorheen valt. Het is een replica van het grothuisje dat hier gestaan heeft. Zo’n speelhuisje paste helemaal in de Engelse landschapsstijl waarin het park begin 19e eeuw werd aangelegd.
We verlaten de beek en staan even later op een stenen plateau. Muurtjes geven de contouren aan van villa De Oorsprong. Tijdens de Slag om Arnhem is het landhuis beschoten en brandde tot de grond toe af. Dagenlang verbleven de bewoners en evacuées in de naastgelegen schuilkelder.
We genieten nog even van het prachtige uitzicht over de Rijnvallei en dalen langzaam af naar de plek waar de Benedenste Molen en later de suikerfabriek stond. In de boomtoppen aan de overkant van de molenvijver is het een lawaai van jewelste. Blauwe reigers hebben het voorjaar in hun hoofd. Nesten worden gerepareerd of nieuw gebouwd. Vanaf een houten molengoot stort het water van de beek zich naar beneden. Het herinnert aan het waterrad dat hier met een val van zeven meter werd aangedreven.
We nemen afscheid van landgoed De Oorsprong en krijgen zicht op de Nederrijn. Een eeuwenoud kerkpad voert ons langs de rand van de uiterwaarden. ‘Pas op, gladde vlonder’ waarschuwt een bordje op de plek waar de Gielenbeek het pad kruist. Het vlonderpad is geen overbodige luxe: het kwelwater staat hier hoog. Gelukkig houden we de voeten droog en de benen eronder.
Het pad komt uit bij de Oude Kerk in Oosterbeek. Het kerkje staat er vredig bij. Dat is wel eens anders geweest. Tijdens de Slag om Arnhem werd de kerk zwaar beschadigd. De pastorie, het roze huis naast de kerk, deed dienst als noodhospitaal. Honderden gewonde Britse soldaten werden liefdevol verpleegd door Kate ter Horst. Zij werd later geëerd met de bijnaam ‘Engel van Arnhem’.
Na de oorlog is de kerk in oude luister hersteld en werd een ontmoetingsplek voor veteranen en hun nabestaanden. Bij het Airbornemonument staan poppy-kransen en kruisjes: ‘Not one shall be forgotten’.
We laten de oorlogsgeschiedenis achter ons en stappen Landgoed De Hemelse Berg in. Daar komen we de Gielenbeek weer tegen. De beek mondt uit in de ‘Eendjesvijver’. Na een rondje om de vijver komen we in het sprengengebied met nog meer vijvers. We maken even een uitstapje naar de Pietersberg en genieten vanuit een dakloze schuilhut van het prachtige uitzicht.
Terug naar de Hemelse Berg. Na een diep ingegraven spreng klimmen we naar de top met daarop een gedenkzuil.
Dan gaat we bergafwaarts, slingeren terug langs de Oorsprongbeek en klimmen weer omhoog naar de bron, hoog op de stuwwal. Bijna gaat het mis. Het bospad achter de wit-rode afschrikhekken is verdwenen. Als het niet rechtsom kan, dan maar linksom de vijver met een heen-en-weertje. Het is de moeite waard. Vanaf de koepel kijk je naar beneden op de diepgelegen spreng. Een mooie afsluiting van deze schitterende wandeling.
