Start: Pannenkoekenhuis De Langenberg, Arnhemseweg 120, 6711AJ Ede.
Parkeren: Parkeerstrook voor Pannenkoekenhuis De Langenberg. Alternatief: Parkeerplaats Drieberg Aan de overkant van de rotonde over de toegangsweg het bos in.
Afstand:13,7 km.
Inleiding:
We maken een wandeling over de Eder- en Ginkelse heide waar nog veel tastbare herinneringen aanwezig zijn uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog. De wandeling begint bij de Shermantank op de Langenberg. Op 17 april 1945 werd Ede bevrijd en trokken vanaf deze plek tanks van het Canadese Calgary Regiment over de Arnhemseweg Ede binnen.
Op de Eder Heide zijn nog herinneringen te zien uit de Eerste Wereldoorlog. We komen langs de contouren van de loopgraven die hier door militairen zijn aangelegd als oefengelegenheid. We lopen dwars over de hei naar het Belgenmonument dat herinnert aan het vluchtelingenkamp waar tussen 1915 en 1917 vluchtelingen uit België onderdak vonden. Herberg Zuid-Ginkel, waar nu restaurant Juffrouw Tok is gevestigd, speelde een belangrijke rol tijdens de Tweede Wereldoorlog. In mei 1940 kwamen hier 4 huzaren om bij hun poging de opmars van de Duitsers te vertragen. Tijdens de Operatie Marget Garden was de herberg het hoofdkwartier van een Duits wachtbataljon. We steken de N224 over en komen op de Ginkelse Heide met het Airborne monument en de landmark Vensters op het Verleden. Op de picknickplaats Het Wijde Veld vielen slachtoffers tijdens een vuurgevecht tussen SS’ers en Schotse soldaten. Aan het eind van de route passeren we een bijzondere boom die herinnert aan een een bijzonder persoon.
Routebeschrijving:
Loop vanaf het pannenkoekenhuis naar de rotonde en steek de N224 over. Even naar rechts en daarna LA over het fietspad naar Parkeerplaats Drieberg. Aan ’t eind van de parkeerplaats bij de picknickbanken LA en daarna het eerste pad RA. Je loopt over de Traa, een eeuwenoude grens tussen het Edese Bos en de hei. Volg dit pad RD tot een stenen bank aan je linkerhand. Ga hier RA, een zandpad evenwijdig aan het fietspad. Eerste smalle pad RA. Op 4-sprong RD. Vanaf de plek waar het pad omhoog gaat, zie je rechts de restanten van loopgraven uit de Eerste Wereldoorlog.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden deze loopgraven door militairen aangelegd als oefengelegenheid. Op het fietspad RA en even daarna LA, een smal pad. Blijf dit pad RD volgen dat een loopgraaf kruist. Je komt uit op een 5-sprong. Ga RD omhoog. Volg het brede pad, dat langs grafheuvels komt. Op 4-sprong met breed zandpad RD. Aan het eind op splitsing RA. Neem het eerste brede zandpad LA dat schuin terugloopt. Na ong. 75 m., bij een houten paaltje met een schildje, RA. Loop dit lange smalle pad uit tot het Belgenmonument.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog bevond zich hier een dorp met de naam Vluchtoord Ede. Ongeveer 5300 vluchtelingen uit België vonden hier onderdak. De mensen woonden in barakken. Er waren straten en allerlei voorzieningen zoals een school, een ziekenhuis, een winkel en een kerk. In 1984 is ter herinnering aan het vluchtelingenkamp dit monument geplaatst.
Ga bij het monument LA. Dit pad heet Bob’s Boulevard. Helaas is het straatnaambordje verdwenen.
Na de oorlog bezochten familieleden van de Belgen nog vele jaren de heide om de plek te zien waar het kamp gelegen had. Het pad is vernoemd naar Bob, de chauffeur die de bus bestuurde.
Steek het fietspad met zandpad recht over en ga RD over het smalle graspad. Halverwege buigt het pad naar rechts. Aan het eind op breed zandpad RA. Je komt uit bij een hoog houten hek. Ga door het klaphek en steek de asfaltweg over. Links ligt het Natuurcentrum Veluwe (koffie/thee). Neem het pad rechts van het houten hek met het bord Verboden in te rijden. Het pad buigt naar links en loopt langs een camping. Na het laatste chalet RA en daarna LA over het wildrooster. Op het parkeerterrein tweede klinkerpad RA richting de ingang van restaurant Juffrouw Tok. Vlak voor het terras staat links een infobord en een muurtje met een herdenkingssteen voor de hier gesneuvelde huzaren.
Ga na hier gekeken te hebben rechts om het terras heen en tussen de restaurants door naar de verkeersweg. Steek deze over. Rechts is de Airborne gedenkplaats met de monumenten. Ga RD over het fietspad langs de schaapskooi. Na het witte hek verder RD over het zandpad links van het fietspad. Bij de bosrand RD. Bij de picknickbanken staat links een infobord over het Werkkamp ’t Wijde Veld.
’t Wijde Veld, een in 1935 gesticht werkkamp voor jeugdige werklozen, werd tijdens de Tweede Wereldoorlog bewoond door evacués uit Zeeland. Voordat de luchtlandingen plaatsvonden waren Schotse soldaten met zweefvliegtuigen geland om de dropzone te bezetten. Tot hun schrik troffen ze op ’t Wijde Veld de Zeeuwse gemeenschap aan. Ze proberen de bewoners te beschermen, maar tijdens een vuurgevecht met SS’ers sneuvelen zeven Schotten en een Zeeuwse burger.
Loop nog even door en ga LA. Daarna RA door het klaphekje. Steek het veld over naar de groene prullenbak. Na de prullenbak op viersprong LA. Je gaat weer door een klaphekje. Aan het eind van de afrastering RA. Bij het witte hek RD. Volg dit slingerende pad ruim 1 km. Bij een paaltje met groen/gele markering RA over een smal paadje. Je komt uit op een zandweg met fietspad. Ga hier RA. Bij een routepaaltje eerste pad LA over een houtwal en RD op de zandweg over de Ginkelse heide.
Negeer het pad naar rechts. Aan het eind RA. Blijf RD lopen tot een 4-sprong met bordje “Vliegveld voor modelvliegtuigen”. Hier LA. Aan het eind RA, brede zandweg. Bij een afsluitboom aan de linkerkant LA en het fietspad oversteken. Op de derde beuk van rechts staan inscripties. Tijdens de Operatie Market Garden overleefde de Britse veteraan Tex Banwell de beschietingen op de Ginkelse heide. Na de oorlog kwam hij elk jaar terug voor de AIrborne Herdenking. In 1972 kerfde hij de letters en militaire tekens in de beukenboom.
Loop naar het bankje en ga langs de afsluitboom RD. Volg de lange laan 1,5 km. Je komt langs een bank met een infobord aan de rand van de hei. Op 4-sprong met een grassig pad en links een afgekapte boom met een bordje met groen/rood/blauwe vakjes RA. Steek het fietspad en een paar hobbels over en ga op de zandweg LA.
Na ong. 400 m. eerste pad RA. Daarna het eerste pad LA over een heideveldje. Helemaal aan het eind vóór een nieuwe woonwijk RA. Op splitsing LA door het klaphekje en RD naar Pannenkoekenhuis De Langenberg.