Beekloop Heelsums Beekdal

Parkeren aan de Oude Kloosterweg. De naam zegt het al: we betreden een gebied met geschiedenis. Elk jaar komen we hier wel een keer. Maar nu gaan we in de eerste plaats voor de beken: de Papiermolenbeek, de Wolfhezerbeek en de Heelsumse Beek.

Eerst maken we een rondje rechtsom. We lopen door een tunneltje en belanden al direct in de Wolfhezerbossen. Een hardstenen paal geeft aan dat we hier langs een grens lopen. Het is de oude grens tussen Arnhem en Renkum.
Al snel ontmoeten we de Papiermolenbeek. Ondanks dat er geen water in de beek staat is het hier prachtig. Het pad slingert langs de diep ingegraven spreng, gaat over bruggetjes en brengt ons bij de beroemde Duizendjarige Den. De woudreus ligt al jaren op de grond, maar zorgt voor nieuw leven. Op het vermolmde hout groeien mossen, varens, zwammen en zelfs bomen.

Onze wandeling heeft nog meer monumentale bomen in petto: de Wodanseiken. Ze staan langs de Wolfhezerbeek en zijn daar rond 1550 geplant toen het sprengenstelsel werd aangelegd. Samen met een ander wandelend echtpaar bewonderen we deze veteranen met hun grillig breed uitlopende takken. Ze hebben erg te lijden gehad van het dalend grondwaterpeil. Gelukkig staat er nu weer water in de beek!

We gaan verder langs de Papiermolenbeek die hier, met wat tussenruimte, gezelschap krijgt van de Wolfhezerbeek. Als we het bos uitkomen stuiten we op de Heelsumse Beek. Dit is toch wel de mooiste van de drie. Met kristalhelder water slingert de beek door de heide. Aan het eind van de heide komen steeds meer sprengen samen en wordt de beek steeds breder.

We klimmen de wal op en hebben van bovenaf prachtig zicht op de meanderende beek door het weiland van de Kabeljauw. Deze boerderij is gebouwd op de fundering van een van de twee papiermolens die hier tegenover elkaar stonden. Leuk weetje: de naam heeft niets met vis te maken. Een lompenhandelaar uit Dordrecht, die Kabeljauw heette, financierde de bouw van de papiermolens.

Op landgoed De Kamp speelt de beek even verstoppertje om daarna bij de papierfabriek weer tevoorschijn te komen. Een prachtig gietijzeren hek met daarop ‘Heelsumse Beek’ lijkt te zeggen: ‘Daar ben ik weer!’

Via het weggetje ‘Aan de Beek’ komen we bij het Kerkje op de Heuvel. ‘Oliebollen te koop’ staat er op een spandoek. Hebben wij even geluk! Op de snuffelmarkt achter de kerk genieten we van deze lekkernij.

Het kerkje met de naast gelegen herberg is het keerpunt van de wandeling. We komen weer bij de Kabeljauw maar lopen nu door het beekdal en langs de vistrap. Bij de bronnen gaan we linksaf en belanden op de Schelmseweg, een belangrijke oude heerweg tussen Arnhem en Utrecht. Dat het hier lang niet altijd veilig was bewijst het rechts van de weg gelegen Rondeel. Binnen de schans kon men bescherming zoeken of de vijand bestoken.

Even verder komen we langs een monument waar in het gaas de kerk van het oude dorp Wolfhees is geweven. Alles wat nog herinnert aan het dorp is de kapelheuvel aan de overkant. Aan de contouren in het landschap kun je nog zien waar de kerk heeft gestaan.

Na twee markante grafheuvels komt er toch echt een eind aan deze prachtige afwisselende wandeling. De auteur heeft niets teveel gezegd. Het is met recht een pareltje!