OP ZOEK NAAR VERDWENEN DORPEN
Den Hoorn ligt op een stuwwal van keileem te midden van het lager gelegen land. Niet altijd heeft dit dorp zo geheten en op deze plek gelegen.
Door de Allerheiligenvloed in 1170 werd Texel een eiland en ontstond het Marsdiep. Aan de zuidkust schuurde de zee langs de stuwwal waardoor een klif ontstond. Op deze veilige plek vestigden zich vissers en handelaren en ontstond het dorpje Het Clijf. Vanaf 1300 kwam door verzanding het dorp verder van het water te liggen en stichtten de bewoners zuidwaarts een nieuw dorp: Den Horn, dat later Oude Hoorn werd genoemd.
Door de ligging aan de ingang van het Marsdiep werd het een belangrijke handelsplaats. Er woonden loodsen, vissers en boeren. Tijdens de Hollands-Friese Oorlog kozen de inwoners voor de Hollanders die zij als klant hadden. Dat wekte de woede van de Friezen op die zeerovers uit de Oostzee inhuurden om de plaats te verwoesten. De overlevenden vluchtten terug naar het noordelijk gelegen Het Clijf. Vanaf die tijd kreeg Het Clijf de naam “Den Hoorn”.
Als je vanaf de veerpont de duinenrij over gaat, laat je de drukte van het op- en afrijdend verkeer al snel achter je. Voor je glinstert de Mokbaai, bij eb een modderige vlakte vol vogels, bij vloed een binnenzee waar grote sterns naar visjes duiken. We wandelen langs de noordzijde en krijgen rechts zicht op Den Hoorn. Via een camping komen we uit bij het Loodsmansduin. Over de Klif lopen we Den Hoorn binnen en klimmen bij de Hoge Achterweg de keileembult op. Links ligt het karakteristieke kerkje met zijn witte toren. Rechts kijk je neer op de daken van het lager gelegen dorp. Na bezoekboerderij Novalishoeve lopen we een deel van het polderpad en brengt een kronkelig weggetje ons naar de oude zeedijk. We passeren het herstelde sluisje en het voormalige haventje van Den Hoorn. Terug naar de veerboot pakken we nog even een stukje natuurreservaat met bloeiende orchissen mee.
Routebeschrijving
Vanaf de veerboot LA en bij de slagbomen oversteken. Loop voor het restaurant langs en ga de trap op. Vóór het anker paadje naar rechts. Het pad loopt omhoog. Vóór het uitkijkpunt LA naar beneden. RA langs de Mokbaai.
Kijkpunt 1: Mokbaai
De Mokbaai is een overblijfsel van het Spanjaardsgat, dat van de 16e tot midden 18e eeuw een belangrijke vaarroute naar de Noordzee was. Rond 1750 groeide de Hors, een zandplaat ten westen van het Spanjaardsgat, aan Texel vast en werd de waterweg onbevaarbaar. De monding van het Gat, dat nu Mokbaai heet, bood een veilige overwinteringshaven voor koopvaardijschepen. Ondanks de aanleg van een stuifdijk verzandde de haven. Nu is de Mokbaai een foerageergebied voor talrijke vogels.
Je gaat door een houten klaphekje en passeert een zendmast en lichtbaken.
Voor het hek LA omhoog en over een opstapje verder over de dijk. Na het hek, vóór vogelbroed- en rustgebied LA en daarna RA, vlak langs het water.
Bij infobord Neeltjesnol RD. Asfaltweg oversteken en verder RD. Aan het eind LA.
Na metalen voetgangerssluis buigt het pad naar rechts. Even verderop LA langs houten hekjes over kampeerterrein. Bij toiletgebouw links aanhouden. Op T-splitsing RA. Op 3-sprong links aanhouden langs chalets. Aan ’t eind van het park meebuigen naar links langs de afsluitboom en de asfaltweg volgen. Op klinkerweg RA, Witteweg. Links voor je zie je een hoog duin met een bunker, het Loodsmansduin.
Kijkpunt 2: Loodsmansduin
Vanaf deze hoogste duintop van Texel tuurden de loodsmannen van Den Hoorn de horizon af op zoek naar handelsschepen om deze veilig door het Marsdiep te leiden. De aanleg van het Noord-Hollandskanaal deed het loodswezen de das om. In 1938 werd op het duin een commandopost gebouwd als onderdeel van de Batterij Den Hoorn waar de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog dankbaar gebruik van maakten. Nu is het een uitkijkpunt voor recreanten.
Aan het eind de Hoornderslag oversteken en RA op het fietspad. Je loopt Den Horn in. Op kruising bij P-10875 RD, Klif. Na huisnr. 20 LA het Hoge Achterom in.
Einde weg RA. Op 3-sprong bij P-04859 links aanhouden en bij de volgende paddenstoel weer links aanhouden, Diek. Bij voorrangsweg RA over het fietspad. Bij de Novalishoeve LA naar de ingang van de bakkerij/café. Even verderop LA tussen de schuren door. Na de schuren RD richting groentetuin (zie houten wegwijzer). Eerste graspad RA met rechts een slootje. Vóór het bruggetje LA en bij het infobord RA door 2 hekjes. Verder over een graspad op een wal. Volg de Polderpadroute (PP). Let op! Bij een dammetje (vóór je zie je een groene zuil) rechts van het water gaan lopen. Bij groene zuil naar rechts. Je komt uit op een asfaltweg. Steek deze over en ga LA over het fietspad.
Eerste weg RA, De Grie. Vóór de Alexanderhoeve bij infoborden schuin rechts de dijk op. Je komt langs een sluisje.
Kijkpunt 3: Havensluis
De Havensluis werd rond 1465 aangelegd tijdens de inpoldering van de polder Buitendijk. Via deze sluis werd het overtollige water vanuit de polder in het Marsdiep gespuid. De zeezijde van de sluis werd gebruikt als haventje van Den Hoorn. Door de kreek brachten kleine bootjes goederen vanaf de grotere schepen naar het haventje. Tijdens de grootscheepse herverkaveling in 1960 verdween de havensluis. Door inspanningen van de agrarische natuurvereniging De Lieuw werden in 2008 het sluisje en de kreek hersteld.
Aan het eind op asfaltweg LA en bij P-21974 RD over fietspad. Even voor de bocht naar links, ter hoogte van een schapenboet, LA over overstapje natuurgebied in. Na het tweede hek LA. Aan het eind RA over fietspad naar de veerboot.
